Αυτή ήταν η εποχή
της προετοιμασίας και των απαρχών της οικονομικής, της πολιτικής και
πολιτιστικής εξέλιξης του ελληνικού κόσμου.
Η οικονομικοκοινωνική κρίση που προέκυψε στα τέλη της ομηρικής εποχής αντιμετωπίστηκε από τα μέσα του 8ου αι. π.Χ. στο πλαίσιο των οργανωμένων πόλεων-κρατών και με την ίδρυση αποικιών (δεύτερος ελληνικός αποικισμός). Ο 7ος και 6ος αι. π.Χ. υπήρξε η εποχή των πνευματικών αναζητήσεων και της διαμόρφωσης του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού. Η αρχαϊκή εποχή τελείωσε με τους αγώνες των Ελλήνων εναντίον των «βαρβάρων». Από τους αγώνες αυτούς οι Έλληνες εξήλθαν νικητές, ενίσχυσαν την εθνική τους συνείδηση και επικύρωσαν την αποτελεσματικότητα της οργάνωσης, που τους παρείχε ο θεσμός της πόλης-κράτους.
Η οικονομικοκοινωνική κρίση που προέκυψε στα τέλη της ομηρικής εποχής αντιμετωπίστηκε από τα μέσα του 8ου αι. π.Χ. στο πλαίσιο των οργανωμένων πόλεων-κρατών και με την ίδρυση αποικιών (δεύτερος ελληνικός αποικισμός). Ο 7ος και 6ος αι. π.Χ. υπήρξε η εποχή των πνευματικών αναζητήσεων και της διαμόρφωσης του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού. Η αρχαϊκή εποχή τελείωσε με τους αγώνες των Ελλήνων εναντίον των «βαρβάρων». Από τους αγώνες αυτούς οι Έλληνες εξήλθαν νικητές, ενίσχυσαν την εθνική τους συνείδηση και επικύρωσαν την αποτελεσματικότητα της οργάνωσης, που τους παρείχε ο θεσμός της πόλης-κράτους.
Πόλις-κράτος = χώρος μέσα στον οποίο μια κοινότητα
ανθρώπων ήταν οργανωμένη κάτω από μία εξουσία.
Συστατικά στοιχεία πόλης-κράτους:
•από γεωγραφική άποψη:
πόλις ή άστυ = τειχισμένος χώρος - κέντρο
εξουσίας + ύπαιθρος χώρα
•από οργανωτική άποψη: η συμμετοχή ή μη των πολιτών στα κοινά όριζε το πολίτευμα
Προϋποθέσεις ύπαρξης πόλης-κράτους:
•ελευθερία
•αυτονομία •αυτάρκεια
Η σημασία του θεσμού της πόλης-κράτους. Η επιβίωση και η εξέλιξη
κάθε πόλης-κράτους ήταν άμεσα συνδεδεμένη με τις τρεις βασικές επιδιώξεις των
πολιτών της. Οι επιδιώξεις αυτές, αν και ήταν τροχοπέδη για την οργάνωση των
Ελλήνων σε ενιαίο κράτος, εντούτοις αποτέλεσαν τη γενεσιουργό δύναμη των
επιτευγμάτων και της πολιτισμικής τους πορείας. Είναι φανερό ότι ο συνεχής
αγώνας των πολιτών των ελληνικών πόλεων- κρατών, που αποσκοπούσε στην
εξασφάλιση της ελευθερίας, της αυτονομίας και της αυτάρκειας της πόλης τους,
ήταν ένα κίνητρο που οδηγούσε σε μια μορφή πατριωτισμού με έντονο τοπικιστικό
πνεύμα, η οποία τόνιζε τις διαφορές μεταξύ των Ελλήνων, προκαλούσε συχνά
εμφύλιες συγκρούσεις και, κυρίως, δε διευκόλυνε την ένωσή τους.