Τι συνέβη με τις πόλεις – κράτη την περίοδο των ελληνιστικών χρόνων; Ποιες ήταν οι συμπολιτείες των πόλεων - κρατών;

Κατά τους ελληνιστικούς χρόνους, το πολίτευμα ήταν η απόλυτη μοναρχία. Το πολίτευμα αυτό οδήγησε τις πόλεις – κράτη σε παρακμή, επειδή ήταν συγκεντρωτικό. Όμως, κάποιες από τις πόλεις – κράτη επέζησαν και οργανώθηκαν σε ομοσπονδιακά κράτη (συμπολιτείες), ενώ κάποιες άλλες, όπως η Αθήνα, η Σπάρτη, η Ρόδος, η Δήλος, κ.α., κατάφεραν να διατηρήσουν την αυτονομία τους, δηλαδή, να παραμείνουν πόλεις – κράτη και σ’ αυτή την περίοδο. 

Από όλες τις αυτόνομες πόλεις – κράτη πιο πολύ αναπτύχθηκε η Ρόδος. Η σπουδαία γεωγραφική της θέση, το ισχυρό ναυτικό της και ο μεγάλος πλούτος της από το θαλάσσιο εμπόριο έκαναν τη Ρόδο πολύ σημαντική πόλη – κράτος σε ολόκληρη τη Μεσόγειο.

Τα ομοσπονδιακά κράτη, που ίδρυσαν ομάδες πόλεων – κρατών της κεντρικής και νότιας Ελλάδας με σκοπό να διατηρήσουν την ανεξαρτησία τους από τους Μακεδόνες, ονομάστηκαν συμπολιτείες. Δύο ελληνικές συμπολιτείες ήταν οι πιο σημαντικές: η Αιτωλική και η Αχαϊκή.

            Οι Αιτωλοί δημιούργησαν μια χαλαρή ένωση πόλεων της περιοχής τους, την οποία ονόμασαν το «Κοινό των Αιτωλών». Είχε δημοκρατική οργάνωση, βουλή αντιπροσώπων, κοινό νόμισμα και είχε στην ευθύνη της την προστασία του Μαντείου των Δελφών.

            Λίγο νοτιότερα, στην Πελοπόννησο, κάποιες πόλεις της Αχαϊας ίδρυσαν την Αχαϊκή Συμπολιτεία, η οποία σιγά – σιγά περιέλαβε ολόκληρη την Πελοπόννησο. Είχε και αυτή η συμπολιτεία τη Συνέλευσή της και κοινή Βουλή των πόλεων – κρατών (Σύγκλητος), αλλά η οργάνωσή της ομοσπονδίας αυτής είχε τόσο δημοκρατικά, όσο και ολιγαρχικά στοιχεία.